Jak poprowadzić zajęcia językowe dla dzieci, żeby te dobrze się bawiły, żeby coś z lekcji wyniosły i żeby lubiły nauczyciela?
Odpowiedź jest na te wszystkie pytania jedna: trzeba znaleźć nauczyciela z pasją. Dzieci – niektórzy dorośli też – są jak czujniki nastroju. Natychmiast dostrajają się do humoru w jakim jest nauczyciel. Nieraz zaobserwowałam, że im bardziej ja angażuję się w przedstawiany temat, tym większe jest zainteresowanie dzieci. Oczywiście, że są tematy bardziej lub mniej porywające – lecz forma podania to element kluczowy każdej lekcji. Nudna gramatyka przedstawiona z wyrazem cierpienia na twarzy i ćwiczona w stylu: “strona piętnaście, zadanie trzecie, przykład pierwszy robi Zosia” to nie to, co mam na myśli, gdy piszę o odpowiedniej formie podania. To jest tylko coś, co każdy uczeń może zrobić bez angażowania nauczyciela. Co sprytniejszy poszuka podobnych przykładów w tzw. czytance (bo wiadomo, że najpierw w podręczniku jest wprowadzenie, a potem w zeszycie ćwiczeń przykłady bez szczególnego urozmaicenia) i skopiuje, tym razem nie angażując nawet zbyt wielu połączeń nerwowych w mózgu.
Gdy przedstawiający gramatykę uśmiechnie się, na tablicy użyje różnych kolorów, wykorzysta przykłady z życia, które dzieci rozbawią i sam nie będzie powstrzymywał śmiechu – to sukces murowany.
Gdy ja miałam gorszy nastrój, praca moich uczniów też pozostawiała wiele do życzenia. Byli osowiali, lub – co gorsza – nadmiernie pobudzeni. Moje emocje miały przełożenie na jakość mojej lekcji. Owszem, każdy z nas miewa słabsze dni. Trudno. To nasza praca i musimy być świetni zawsze. Czy chirurg ma prawo do słabości? Tak, poza stanowiskiem pracy. Na szczęście od nauczycielskiego złego dnia nie zależy czyjeś życie, lecz to nie zwalnia nas z bycia kompetentnymi.
Dobry nauczyciel każdego dnia występuje w teatrze jednego aktora, porywa uczniów anegdotami i przypomina im, że nauka to wielka przygoda. Przygoda, która trwa całe życie.
Chciałabym przedstawić kilka pomysłów na ciekawe zajęcia językowe z dziećmi w różnym wieku. Zrobię to na przykładzie języka angielskiego, jednak można je wykorzystać do nauki innych języków.
Drodzy Nauczyciele! Pamiętajcie, że wszystkie dzieci są ciekawe świata, więc zróbcie, co w Waszej mocy, by nie zabić tej ciekawości. Jeżeli ktoś przed Wami dopuścił się mordu na ‘zadziwieniach’ niewinnych istot, to proponuję przeprowadzenie resuscytacji. Temat lekcji jest nieistotny tak naprawdę. Najważniejszy jest zawsze cel.
Celem dzisiejszej lekcji będzie utrwalenie (powtórzenie) słownictwa dotyczącego domu i mebli, wprowadzenie słówek, za pomocą których opowiemy jak stworzyć obwód elektryczny, zaś dodatkowym celem będzie nauczenie ucznia,
jak samodzielnie taki obwód zrobić.
Lekcja (2 x 45 minut) jest odpowiednia dla dzieci w wieku 4+. Granica górna nie istnieje,
ponieważ obwód elektryczny można wykorzystać na mnóstwo innych sposobów.
My “zbudujemy” dom.
Każdy uczeń potrzebuje:
– pudełko po butach,
– płaska bateria,
– mała żaróweczka,
– cieniutki przewód miedziany (w plastikowej izolacji), ok. 40cm,
– skrawki tkanin, koronki, tapety,
– kolorowy blok techniczny,
– klej, niewielki kawałek plasteliny, nożyczki, szeroka taśma klejąca.
(Zakupy z fizyki w sklepie elektrycznym, a dobry sprzedawca dobierze odpowiednie przewody.)
Mówimy do dzieci po angielsku, kładąc nacisk na słowa już im znane (lub znajome). Doskonale będą rozumiały, co się dzieje.
This is going to be a HOUSE. First let’s DRAW with a PENCIL and then CUT out WINDOWS and a DOOR. Get your SCISSORS ready.
Na swoim kartoniku rysujemy okna w bocznych ściankach i drzwi na dużej ścianie. Następnie wycinamy otwory. Dajemy naszym uczniom nieco czasu na wykonanie tego zadania. Młodszym pomagamy. Zawsze mam pod ręką nożyk do cięcia kartonów, gdyż niektóre dzieci przyniosą solidne kartony z twardej tektury.
Chodzimy po klasie i pytamy każdego majsterkowicza wskazując na otwory:
What is this?
How many windows are there?
Is it a big window or a small window?
Biorąc do ręki kawałek tapety przedstawiamy nowe słowo: WALL PAPER.
Każdy powtarza. Czas na prace remontowe.
Now, let’s put some WALL PAPER onto our WALLS. You are going to need some GLUE to STICK it.
Jeśli ktoś nie ma tapety, to oczywiście wykleja ściany kolorowym papierem.
Koronki posłużą za firanki (przyklejone taśmą) – przypomnienie słowa “CURTAINS”; grubsza tkanina na dywan – znów znane słówko “CARPET”.
Time to make some FURNITURE. I am going to have a SOFA, a TABLE, a CHAIR, etc.
Wycinamy proste meble z kolorowego bloku technicznego. Chodzimy po klasie dopytując.
What are you making?
Is it a bed?
Are you making a desk?
Is this a book shelf or a wardrobe?
Znów tkaniny (można wprowadzić słowo “FABRIC”. Powtórzymy je kilka razy w czasie naszych zajęć, więc jest szansa, że dzieci nauczą się go.) i tworzymy TABLE CLOTH, BLANKET, QUILT.
W dachu / suficie (przypominamy lub wprowadzamy “ROOF”, “CEILING”) z pomocą nożyczek robimy niewielki otwór – średnica ołówka. To w niego wkręcimy żarówkę.
Ja zawsze rysuję na tablicy obwód, który mamy stworzyć. Opisuję go: ELECTRIC CIRCUIT. Czytam i proszę o powtórzenie, natomiast nie wymagam, by dzieciaki zapamiętały to określenie. Zawsze znajdzie się ktoś, kto zapamięta i od czasu do czasu przypomni kolegom. Starsze dzieci przerysowują obwód do zeszytu i opisują jego elemenyt po angielsku.
This is a little BULB. Repeat: BULB. We have to put the BULB in the CEILING.
Używamy plasteliny do umocowania żarówki w otworze. Istnieją też niewielkie oprawki do takich żarówek – można zakupić. Niektóre pudełka będą na tyle twarde, że wkręcona żarówka nie będzie potrzebowała dodatkowych umocnień.
This is a BATTERY. (dzieci powtarzają) The BATTERY is going to be fixed on the ROOF.
Szeroką taśmą przyklejamy baterię do dachu.
Now get your ELECTRIC WIRES and cut them in half.
Każdą czynność pokazujemy dzieciom, więc nie ma konieczności tłumaczenia wszystkiego, co mówimy. Najtrudniejszym zadaniem dla maluchów będzie odsłonięcie miedzianego drutu. (tu może być użyty język ojczysty, choć nie ma naprawdę konieczności) Należy delikatnie naciąć izolację i zsunąć ją z przewodu, tak byśmy mogli zamontować nagie końcówki na baterii i na gwincie żarówki. Co czynimy. Najmłodszym zawsze pomagam.
And we have a LAMP! It’s working.
Na koniec każdy opowiada o swoim pokoju, stając pod tablicą i prezentując swoją pracę. Zadajemy pytania, by ułatwić wypowiedzi dzieciom. Staramy się pytać tak, aby uczniowie byli zmuszeni używać słów, które były celem lekcji.
Inne pomysły z pudełkiem: akwarium, pracownia naukowca, pokój czarodzieja lub wiedźmy (żarówka to kryształowa kula) ulica nocą, nocne niebo (żarówka to Księżyc), niebo w dzień (żarówka to oczywiście Słońce)… Pomysłów jest bez liku!
Ekscytujących zajęć!